TLP-DEF-2.mp4

in the present tense, in the present tense.

- Ursula K. Le Guin, fragment uit ‘Infinitive’ -

Curator: Astrid Nobel
Kunstenaars: Arvo Leo, masharu & Olga Ganzha, Ratu R. Saraswati
Schrijver: Lucie Fortuin

Een tentoonstelling over de wereld tussen onszelf en de levende natuur, die overdraagbaar wordt door woorden en beelden. Enerzijds is er interactie en herkenning, zoals omschreven in bovenstaande regels van Le Guin. Anderzijds leidt verlies van biodiversiteit en levende landschappen door kolonialisme en kapitalisme tot gewaarwordingen die formele namen krijgen zoals landschapspijn en solastalgie of het vormen van definities zoals ecocide. Op welke manieren gaan referenties aan de natuur en materialen die eraan zijn onttrokken binnen een kunstenaarspraktijk samen met een verantwoordelijkheid naar de levende wereld waarnaar het verwijst en ontstaan ook hier nieuwe vormen, nieuwe manieren van werken? 

Vier kunstenaars, inclusief een duo, experimenteren in onze werkplaatsen met natuurlijke materialen waarmee ze drukwerk realiseren. In hun werk zijn referenties te vinden aan kolonialisme, ai en het foerageren naar materialen. Schrijver Lucie Fortuin volgt de kunstenaars in hun werkproces en schrijft een overkoepelende tekst.

Vrijdag 17 januari om 17.00u: opening
Vrijdag 24 januari van 16.00 - 18.00u: workshop door masharu en Olga Ganzha, gratis entree
Vrijdag 14 maart om 19.30u: We sluiten de tentoonstelling af met een artist talk over het verloop van de verschillende werkprocessen en hoe de werken zich verhouden tot de landschappen waar ze uit zijn voortgekomen. Waneer is er sprake van toe-eigening en extractie in een kunstpraktijk en wat zijn manieren om hier eerlijk mee om te gaan? 

 Volg onze socials of onze website voor updates en tijden.

The Living Print

Locatie
Vitrine Paleis van Justitie
Walburgstraat 2-4
6811 CD Arnhem

In de vitrine die voor het Paleis van Justitie in Arnhem staat programmeert Plaatsmaken sinds een aantal jaar actuele beeldende kunst. Dit vanuit de gedachte dat het tegenkomen van kunst op onverwachte plekken een extra glans aan je dag kan geven.

Nu te zien in de vitrine: Milan van der Stouw

Milan van der Stouw is vorig jaar afgestudeerd aan BEAR Artez. Als je zijn werk zou moeten omschrijven, is het zoiets als ‘vaag maar toch aantrekkelijk verhaal over chaos’. De kunstenaar verzamelt graag divers materiaal en laat dit op intuïtieve wijze leiden tot nieuw werk. Voegt toe, haalt weg, herstelt, zoekt nieuwe betekenissen. Voor de vitrine van het paleis van Justitie zal hij ook deze werkwijze hanteren waarin ter plekke verzameld materiaal de basis vormt van wat er te zien is.

In samenwerking met de afdeling BEAR (Fine Art) van ArtEZ krijgen (ex)studenten de gelegenheid een voorstel in te dienen voor de vitrine. Dit is voor beide partijen goed: jonge kunstenaars doen ervaring op met exposeren en Plaatsmaken is zo verzekerd van het programmeren van jong talent direct vanaf de academie.

De Uitspraak

Het begin van onze nieuwe beleidsperiode (2025- 2028) valt samen met de start van de vierjarige ondersteuning vanuit de regeling Kunstpodium Basis door het Mondriaan Fonds. We zullen in de komende vier jaar inzetten op artistiek inhoudelijke ontwikkeling, verduurzaming, collectiviteit en verbinding.  

In 2025 starten we met een experimenteel programma voorgesteld door kunstenaarscollectief Sunflower Soup en Lenn Cox. Hierin is volop ruimte voor kunstenaars om zowel hun eigen werk te ontwikkelen als ook onderdeel te zijn van een groeiende gemeenschap, die vragen stelt over auteurschap en makerschap, gemeenschappelijkheid en de relevantie van kunst en edities. Voor onze kleinschalige educatieprojecten werken we samen met Hospitalityclub. In de werkplaatsen zetten we vol in op verduurzaming van processen en omarmen we experiment.

Onze faciliteiten worden in het programma 2025-2028 ingezet, bevraagd en geïnnoveerd. Er worden daarbij in het heden kleine, aanstekelijke vonken uit de activistische jaren tachtig - de periode waarin Plaatsmaken is ontstaan - tot gloeien gebracht.

Nieuw beleidsplan

In Arnhem bestaat sinds 2012 een Platform waarin alle professionele beeldende kunstinstellingen uit Arnhem vertegenwoordigd zijn.

POST, Museum Arnhem, Galerie in de Kerkstraat, Zijlstra Galerij, Kuntwerkplaats Arnhem, Scarabee, De Hangar, Plaatsmaken, toART, Kunstcollectie Rijnstate, Scarabee, Collectie De Groen, 171project.space, KunstRadar, HUB, galerie-gang, Collectief Koppig, Omstand, Sonsbeek Internationaal, De Transformatie.

De groep leden is geen statisch geheel, nieuwe initiatieven worden snel opgespoord en direct uitgenodigd om aan te sluiten. Juist deze groep, vaak jonge, organisatoren bepalen voor een belangrijk deel het bijzondere landschap van de beeldende kunst.

Het platform hangt juridisch en organisatorisch onder Plaatsmaken. Stichting Productiehuis Plaatsmaken is initiatiefnemer en opdrachtgever voor het programma en daarmee inhoudelijk, organisatorisch en financieel eindverantwoordelijk. Het platform is tevens verantwoordelijk voor het concept en de programmering van publieksactiviteiten, evenals de coördinatie en productie, communicatie, fondsenwerving, financiën, en de verslaglegging en evaluatie.

De aandacht en de markt voor beeldende kunst vergroten bij publiek en bedrijfsleven. Het BK Platform doet dit door kansen te signaleren en daar op in te spelen met originele projecten en een gezamenlijke marketing. 

Professionele instellingen en organisaties voor beeldende kunst met elkaar verbinden. Daarbij wil zij gezamenlijk optrekken in de communicatie en presentatie naar publiek. Het Platform werkt nauw samen met Beeldende Kunst Nijmegen.
 

Beeldende Kunst Arnhem

Op vrijdag 24 januari is er de jaarlijkse Uitnacht Arnhem. Ook deze keer hebben we een mooi programma.

Tussen 16.00 en 18.00 uur kun je langskomen om een Magic Screenprint te maken met masharu en Olga Ganzha. Kies een ontwerp, druk het in transparante base en bestrooi het daarna met een poeder naar keuze, bijvoorbeeld echte Arnhemse aarde, zodat de afbeelding omhoog getoverd wordt.

Daarnaast presenteert Het Modekwartier in samenwerking met Plaatsmaken een kunstroute door de wijk Klarendal tijdens Uitnacht Arnhem. Op diverse locaties in de wijk kun je twee weken lang de parels uit het archief van Plaatsmaken bewonderen. Laat je verrassen door zowel de kunstwerken als de ondernemingen in Klarendal. De edities zijn van verschillende kunstenaars, allemaal gemaakt in de werkplaatsen van Plaatsmaken. De werken zijn te zien van 17 januari tot en met 31 januari bij de deelnemende locaties in de wijk.

De workshop van masharu en Olga Ganzha is tevens onderdeel van tentoonstelling The Living Print.

Uitnacht Arnhem

Vier blauwe gezichten en een bijenkorf – Levi Overvest in Plaatsmaken

Canada seculariseert hard. In tien jaar is het aantal katholieken met 2 miljoen afgenomen, maar Canadese jongeren zijn een uitzondering op deze beweging. Ook in Frankrijk en in België is deze trend zichtbaar. Waar de samenleving als geheel minder gelooft, gaan jongeren juist vaker naar de kerk. Jongeren zouden in de moderne (westerse) samenleving op zoek zijn naar ‘integriteit en authenticiteit’, of althans, dat is de reden die de katholieken zelf naar voren schuiven. Ikzelf moet ook denken aan het juk van het gebedshuis en het feit dat mijn generatie deze druk vaak niet heeft gevoeld. Onze ouders besloten hun kinderen niet meer te laten bidden of mee te nemen naar de dienst. Vrij en onafhankelijk zouden wij het leven tegemoet treden.

Zeefdrukken op klei
Kunstenaar Levi Overvest (1998) onderzoekt in zijn residentie bij Plaatsmaken hoe hij op keramiek kan zeefdrukken. In de Arnhemse werkplaats laat hij mij natte plakken klei zien en in een van de zeefdrukramen is een collage van hem in de stof geprint. Vier gezichten, een rok van een vissenstaart en de woorden ‘I LOVE YOU’ zweven als sjablonen in het blauwe raam. Met uiterste precisie laat Levi het raam naar beneden komen en zeemt de blauwe verf, gemaakt van slib, over de klei heen. Het is gelukt, blauwe inktgezichten steken fel af tegen de natte, bruine ondergrond. Nu kan de oven aan.

Historische figuren
Welk verhaal wil Levi vertellen met de gezeefdrukte klei? De kunstenaar studeerde in 2023 af aan ArtEZ (BEAR Fine Art) Arnhem. De afgelopen jaren maakte hij schilderijen die refereren aan historische figuren en de daaraan gelieerde verhalen. Zo schilderde hij de gebroeders Karamazow uit de gelijknamige roman van Dostojevski en ook de vertelling van ridder Jan van Schaffelaar en zijn sprong uit een toren in Barneveld in 1482 kwam op een schildersdoek terecht. De op het eerste oog uiteenlopende vertellingen horen bij elkaar omdat het Levi niet gaat om de daadwerkelijke betekenis van deze historische gebeurtenissen, maar om het combineren van verhalen over de menselijke natuur en haar omgang met het goede en het kwade. Door verschillende mensen uit verschillende tijden in zijn werk te laten samensmelten, wil hij dichter bij de essentie van het leven zelf komen. Wie doet goed en wie doet kwaad?

Religie en rituelen 
In Plaatsmaken wil Levi nog steeds dicht bij de essentie van het leven komen, maar dit keer niet vanuit historische figuren. In de grafische werkplaats onderzoekt hij onze hang naar religie en rituelen. Vanuit huis kreeg Levi geen geloof mee, maar het mythische karakter van religieuze gebruiken trekt de kunstenaar aan. Hij herinnert zich het verzorgingstehuis van zijn overgroot oma waar ook een kapel was. Als ze samen naar binnen gingen mocht hij zijn vinger in het wijwater stoppen en een kruisje maken.

De objecten die hij produceert in Plaatsmaken gaan zowel in vorm als in voorstelling over de menselijke hang naar religie en rituelen. Ik zie een rechthoekige kleiplaat met daarop bevestigd een zwarte druipende kaarsenhouder van klei. De klei is geglazuurd, in de oven geweest en dus keihard. Zodra de plaat aan de muur wordt bevestigd, kan de lampenolie met lont in de kaarsenhouder aangestoken worden. Het doet denken aan de oliekaarsen uit katholieke kerken. Op de plaat zelf zijn vier zwart-wit afbeeldingen gezeefdrukt van mannen die hun tong uitsteken. Levi kwam online een oude video tegen van zingende mannen, een soort jodelen waarbij ze hun tong van links naar rechts bewegen. Hij maakte screenshots van de video en die zijn weer terechtgekomen in het zeefdrukraam. Volgens Levi is ieder mens religieus, maar is de uiting afhankelijk van waar iemand opgroeit. In het grotendeels seculiere Nederland mag religie dan ogenschijnlijk een kleine rol spelen, onder het oppervlak is haar magie volgens de kunstenaar nog overal te vinden.

Werkwijze 
De werkwijze van Levi getuigt van iemand die is opgegroeid met het internet. Al scrollend door pagina’s verzamelt hij via screenshots beelden met totaal uiteenlopende oorsprongen. Intuïtief gaat hij aan het werk en combineert de verzamelde beelden in zijn uiteindelijke sculpturen of schilderijen. 
Ik merk aan Levi dat hij eerbied heeft voor het ritueel van de zingende mannen, eenzelfde soort eerbied misschien die kaarsen in een kapel uitstralen. Hij vindt het mooi hoe dergelijke gebruiken het dagelijkse leven mythisch maken. Maar hij zal dit specifieke gebruik niet diepgravend onderzoeken, hij hoeft de betekenis niet te weten; liever scheert hij er intuïtief langs om zo sneller combinaties te kunnen maken met andere beelden of indrukken. Het is zoals socioloog Alessandro Baricco in zijn boek ‘De Barbaren’ (2006) stelt als hij het heeft over de nieuwe generatie kunstenaars: al surfend over de oppervlakte kom je nieuwe dingen tegen en blijf je niet in de diepte hangen.

Aan het einde van mijn bezoek benadrukt Levi hoe belangrijk het autonome werken voor hem is. Op deze unieke Arnhemse plek, in de woonwijk waar zijn grootouders opgroeiden, kan hij ongestoord maken. Hij werkt er het liefst uren achtereen. Hij maakt, maakt, maakt net zo lang tot de gecombineerde beelden hem zelf ook verrassen. Het is zoeken naar dat ene moment waarop het screenshot van een torenvormige bijenkorf precies past bij een foto van een gotische kerk, pas dan loopt hij naar het zeefdrukraam.

De tentoonstelling van Levi waarin hij zijn werken samenbrengt is te zien op 9 en 10 januari. De opening vindt plaats om 17.00 uur gevolgd door een performance.

Maak het in Arnhem!

Vier jaar geleden zijn we begonnen met filmen van Mounira Al Solh. Ze werkt vaak bij ons in de werkplaatsen en regelmatig begeleiden we haar producties. We volgden haar werkproces en de samenwerkingen die ze aanging voor haar projecten met onze camera.

We bezochten haar atelier en spraken uitvoerig met haar. Maar er bleven maar nieuwe en interessante ontwikkelingen komen, dus we gingen ook door met filmen. We gingen mee naar Cardiff, waar ze genomineerd was voor de Artis Mundi prijs. Maurice vloog zelfs naar Beiroet met Mounira voor supermooie beelden van een toen nog niet verwoeste stad. We spraken in haar nieuwe atelier in Velp. Toen ze na een half jaar bij ons editen haar film in het Libanese Paviljoen van de Biënnale in Venetië toonde besloten we dat dit de laatste beelden waren voor de film, dit was een mooi hoogtepunt. Kijk mee naar de wervelende wereld van de Libanese kunstenaar Mounira Al Solh, deze Oogmerk XL geeft een mooie indruk van een kunstenaarspraktijk die in korte tijd wereldwijd op de agenda is gekomen. En Plaatsmaken was erbij!

Oogmerk XL

Op zaterdag 1 februari staat er weer een nieuwe workshop op de planning: Pinhole fotografie.

De pinhole-techniek is even oud als prachtig en mysterieus. Met een eenvoudige werkwijze kun je beeldschone foto’s maken waarin de factoren tijd en intuïtie een belangrijke rol spelen. Belichtingstijden variëren van 10 sec. tot wel 30 minuten. Dit komt omdat je fotografeert door een klein gaatje in plaats van een lens. Wat kun je in die tijd vastleggen en wordt zichtbaar wat normaal onzichtbaar blijft?

In deze workshop ga je werken met een zelf gemaakte pinhole-camera en afdrukken in de doka. We gaan buiten fotograferen op basis van een gemeenschappelijk concept en leren zo de fijne kneepjes van de pinhole-fotografie, waarbij er aandacht is voor inhoudelijke aspecten. Er wordt gewerkt op 120 zwart-wit film (6x6 cm, 6x7 cm) en je leert de film te ontwikkelen en af te drukken. Door inzicht in de basis van de fotografie, de camera obscura, leer je ook anders werken met je digitale camera. In een tweede stap leer je hoe je de film kunt scannen en bewerken zodat de afbeelding kunt printen.

De workshop wordt gegeven door Carel Lanters. Meer info over de workshop en het aanmeldformulier vind je hier. 

Workshop Pinhole fotografie

Lacuna Kitchen – Abhishek Thapar / Afra Tafri Creations
De Indiaas-Nederlands theatermaker en storyteller Abhishek Thapar maakt beeldende en intieme voorstellingen op de grens tussen documentaire en fictie. Hij combineert persoonlijke verhalen met grote wereldwijde thema’s. Hij strijkt in Arnhem neer voor zijn nieuwste project Lacuna Kitchen, dat in première gaat bij Theater a/d Rijn in mei 2025. Het is geen gewoon restaurant, noch een traditionele theaterproductie, noch een community-project, maar een samensmelting, waarbij de keuken transformeert tot décor voor verandering. Lacuna Kitchen creëert een ruimte waarin de verhalen van anderen - met name die van keukenmedewerkers met een migratieachtergrond - worden gedeeld. Door middel van gedeelde ervaringen van voedsel en verhalen, wil Abhishek Thapar culturele en emotionele bruggen bouwen en een diepgaand begrip en heling bevorderen. Tijdens de onderzoeksperiode kan het publiek aanschuiven bij een aantal Kitchen Telling Events.

Eten verbindt! En samen eten bereiden ook. Het Kitchen Telling Event is een terugkerende gemeenschapsmaaltijd waarbij publiek samenkomt om met elkaar te eten, elkaar beter leert kennen, te spelen, te praten en een gevoel van gemeenschap te laten groeien. Door theater en gastronomie te combineren, wordt interculturele dialoog toegankelijk gemaakt.

Wil je bij het Kitchen Telling Event zijn? Stuur een email naar fleur@residentiesarnhem.nl

We realiseren ons dat het een kleine druppel op een immense gloeiende plaat is, maar we willen toch een actie houden mensen die zijn geraakt door de oorlog in Libanon.

Mounira Al Solh, zelf opgegroeid in Beiroet, maakte afgelopen zomer een serie unieke zeefdrukken bij ons met verschillende materialen zoals koffie, inkt en thee. Het beeld is een moeder die met haar kind op de arm een ongewisse toekomst tegemoet gaat. Deze zeefdrukken verkopen we voor 654 euro, en alle opbrengsten gaan naar Libanon. Meer geven mag natuurlijk altijd! Je kunt ze bij ons komen bekijken.

De werken staan ook bij ons op de webshop, klik hier.

Benefiet verkoop Libanon

A WOUND IS THE GROUND ON WHICH.mp4

Amy Suo Wu en Hannah Chris Lomans presenteren hun werk in de context van Half Rhyme. 

In het boek De Indringer beschrijft Jean-Luc Nancy hoe hij een harttransplantatie onderging. Hij vertelt hoe het hart van een overledene, met behulp van immunotherapie, door zijn eigen lichaam moet worden geaccepteerd, in de hoop dat dit nieuwe orgaan zijn leven zal redden. In de tekst vraagt hij zich af of het lichaam niet altijd al doorlaatbaar is geweest. Werd het niet altijd al bewoond door anderen: bacteriën, medicijnen, virussen, planten? Een netwerk van lichamen. Kunnen we een wond zien als een open raam in een huis dat door velen wordt bewoond? De meeste mensen zijn zo gewend het lichaam te zien als een gesloten geheel dat beschermd moet worden tegen krachten van buitenaf, dat ze over het hoofd zien dat de huid eigenlijk een membraan is. Open voor de buitenwereld, of we dat nu leuk vinden of niet. 

Vanuit een soortgelijke intimiteit zijn Hannah Chris Lomans en Amy Suo Wu hun residentie bij Plaatsmaken begonnen. Door samen te bewegen via trage oefeningen van lopen en ademhalen, onderzochten ze hoe hun lichamen het startpunt kunnen zijn voor een gedeeld intuïtief proces van denken en maken. 

Hun tentoonstelling A wound is the ground on which this body rests concentreert zich op de markering als herinnering, zoals een wond een herinnering op de huid vormt. Samen hebben ze besloten om hiervoor corrosieve processen te gebruiken. Werkmethodes die de oppervlakken die hun teksten en beelden dragen, wegvreten, openen, laten rotten, vervagen of zelfs vernietigen. 

In plaats van papier te gebruiken, schreef Hannah hun teksten op metaal. Ze gebruikte materialen zoals vaseline om de metalen platen te beschermen tegen het bijtende zuur waarin ze werden ondergedompeld. Het zuur vrat aan het metaal en legde een ander soort oppervlak bloot, reet het open en liet blijvende tekens achter. Het vormt een scherp contrast met de zinnen die onder andere over zorg en aanraking gaan. Hun tekst gebruikt een fysieke taal die voortkomt uit een bewustzijn van de gewelddadige patriarchale systemen om ons heen. Een wereld waarin nog steeds geen vanzelfsprekende plaats is voor het femme lichaam. De wond die door dit systeem is veroorzaakt gaat verder dan het lichaam. Het is een wond in het landschap. 

Amy gebruikte een soortgelijk proces voor de stoffen waarop ze haar tekeningen maakte. Ze werkte met chloor gevulde stiften om de kleuren uit de stoffen te bleken. Veel van de stoffen verfde ze zelf, met materialen die ze voorhanden had — koffie, thee en planten uit haar volkstuin. De vezels van de stoffen werden als poriën geopend, zodat de verf kon worden aangebracht. Er werden verschillende metaaloplossingen gebruikt om de gewenste kleur te verkrijgen en te fixeren. In een organische en geabstraheerde tekenstijl verbeeldde ze de energieën van het hart - zowel momenten van volheid als van leegte. We zien bijvoorbeeld de ‚knabbelkus‘ van haar zoon, of symbolen die haar ouderlijk gezin representeren.

Hannah‘s metalen pagina‘s zijn met garen aan Amy‘s stoffen gehecht, waardoor er een onderlinge afhankelijke relatie tussen de twee werken ontstaat. Het laat zien dat de twee praktijken tijdens de residentie sterk door elkaar beïnvloed werden, niet alleen qua vorm, maar in de hele werkwijze en conceptualisering van hun werk. 

Alles komt samen in een plooibaar landschap gecreëerd door de 'gordijnen‘. Deze installatie nodigt de kijker uit om de werken vanuit verschillende hoeken te bekijken, aan te raken of er zelfs doorheen te lopen. Om te ervaren hoe het licht de stoffen en metalen platen telkens anders onthult. 

In A wound is the ground on which this body rests wordt de wond gepresenteerd als een omgeving om doorheen te lopen. Een landschap dat soms pijnlijk is, soms verontrustend, soms rustgevend, soms helend, soms ondraaglijk, soms bevredigend, soms hartverscheurend, soms uitnodigend. De tentoonstelling laat op een poëtische en sensuele manier zien dat pijn niet altijd zo snel mogelijk vermeden hoeft te worden. Door het te laten rusten en er zorg voor te dragen, kan het een manier zijn om de wereld op een andere manier te begrijpen. 

De uitnodiging om samen te werken en nieuwe vormen van publiceren te verkennen vormen de kern van de tentoonstellingsreeks Half Rhyme. Hoe kunnen printen en publiceren gebruikt worden om mensen samen te brengen om persoonlijke en politieke kwesties aan te pakken? Voortbordurend op de serie Altered Breath bestaat deze serie ook uit een residentie van drie maanden en een tentoonstelling. De tentoonstellingen richten zich onder andere op vormen van collectiviteit, queerness, verdrongen verhalen en zorg. Het werk van alle kunstenaars en dichters wordt gepresenteerd in een afsluitende groepstentoonstelling en een publicatie. 

De tentoonstelling is te zien tot en met 18 oktober, met een onderbreking tussen 12 en 16 september in verband met het 40 jarig jubileumfeest van Plaatsmaken. 

Met dank aan het Mondriaan Fonds, Lira Fonds en Gemeente Arnhem 

Amy Suo Wu & Hannah Chris Lomans

Arnhems Stadsatelier is een gloednieuwe samenwerking tussen vier Arnhemse cultuurorganisaties: Theater a/d Rijn, Plaatsmaken, ArtEZ en The Hub. Vijf kunstenaars krijgen de ruimte en mogelijkheden om de komende maanden op allerlei plekken in Arnhem artistiek onderzoek te doen en dit te delen met inwoners van Arnhem, met studenten en met elkaar. Het programma stimuleert bijzondere samenwerkingen tussen mensen en organisaties in Arnhem en doorbreekt kunstgrenzen door cross-disciplinair en vernieuwend onderzoek.

Sociaal theatermaker Abhishek Thapar richt de lens op onzichtbare keukenwerkers binnen de horeca. Lacuna Kitchen is een community-arts project, waarbinnen theater, gastronomie, gemeenschapsvorming en sociaal activisme samenkomen in een langdurig onderzoek en een voorstelling die zowel het intellect als het hart raakt. Daarnaast werken vier beginnende makers bij Plaatsmaken en Theater a/d Rijn aan hun onderzoek en zetten zo hun eerste stappen in het culturele werkveld: Ro Smit, Mel Kikkert, Levi Overvest en Charlotte Gillain. Hun werk raakt aan maatschappelijke thema’s en kenmerkt zich door uiteenlopende analoge en digitale kunstvormen en nieuwe manieren om kunst te beleven.

Arnhems Stadsatelier wordt gerealiseerd met steun van de gemeente Arnhem.

Het delen van ervaringen, methodes en onderzoek

Het creëren van kunst in verschillende domeinen vraagt om uiteenlopende manieren van werken. Het is dan ook een belangrijk uitgangspunt van Arnhems Stadsatelier om het onderzoek, ervaringen en methodes die voorafgaan aan het uiteindelijke werk te delen. Naast de publieke evenementen wordt het onderzoek zichtbaar in verschillende (online) publicaties, filmpjes, fotoverslagen en interviews met de makers door curator, kunstjournalist, docent en moderator Lieneke Hulshof. Er worden nagesprekken georganiseerd met publiek en deelnemers. Abhishek Thapar neemt studenten van ArtEZ mee in zijn onderzoek over zijn sociaal-artistieke werk en documentaire-achtige benadering van storytelling. The Hub maakt programma’s waarin het delen van artistiek onderzoek centraal staat.

De vier partners vinden het belangrijk om een nieuwe generatie makers ruimte te geven om te experimenteren met nieuwe vormen van kunst op uiteenlopende gebieden. Hiermee laten ze zien dat Arnhem een stad is waar makers zich kunnen blijven ontwikkelen, ook na een creatieve- of kunstopleiding. De artistieke onderzoeken van Arnhems Stadsatelier duiken in de beleving van publiek, het aanspreken van publiek dat niet vanzelf in aanraking komt met kunst en in het ontwikkelen van cross-disciplinair werken. De pilot van Arnhems Stadsatelier loopt van september 2024 tot februari 2025. Maak het in Arnhem!

Wil je meedoen aan een project? Meld je dan aan via fleur@residentiesarnhem.nl

Volg de laatste ontwikkelingen van Arnhems Stadsatelier via instagram. @arnhems_stadsatelier

De Indiaas-Nederlands theatermaker en storyteller Abhishek Thapar maakt beeldende en intieme voorstellingen op de grens tussen documentaire en fictie. Hij combineert persoonlijke verhalen met grote wereldwijde thema’s. Hij strijkt in Arnhem neer voor zijn nieuwste project Lacuna Kitchen, dat in première gaat bij Theater a/d Rijn in april 2025. Het is geen gewoon restaurant, noch een traditionele theaterproductie, noch een community-project, maar een samensmelting, waarbij de keuken transformeert tot décor voor verandering. Lacuna Kitchen creëert een ruimte waarin de verhalen van anderen - met name die van keukenmedewerkers met een migratieachtergrond - worden gedeeld. Door middel van gedeelde ervaringen van voedsel en verhalen, wil Abhishek Thapar culturele en emotionele bruggen bouwen en een diepgaand begrip en heling  bevorderen. Tijdens de onderzoeksperiode kan het publiek aanschuiven bij een aantal Kitchen Telling Events.

Meer over het project van Abhishek Thapar vind je hier.

Afgestudeerd in 2023 (BEAR ArtEZ). Ro nodigt publiek uit om via workshops tot een gezamenlijke tentoonstelling te komen waarin herinneringen en het verlies daarvan centraal staat. Hij verkent hoe objecten een betekenis krijgen via herinneringen en doet onderzoek naar zeefdruktechnieken bij Plaatsmaken.

Meer over het project van Ro Smit vind je hier.

Afgestudeerd in 2023 (BEAR ArtEZ). Levi trekt Klarendal in en verzamelt via een democratische verkiezing onderwerpen die spelen bij jonge inwoners van Arnhem. Deze dienen als inspiratie bij het maken van nieuw werk dat hij bij Plaatsmaken zal realiseren. Levi onderzoekt hoe te zeefdrukken op keramiek. De werken worden tentoongesteld in publieke ruimtes in Klarendal en bij Plaatsmaken.

Meer over het project van Levi Overvest vind je hier.

Afgestudeerd in 2023 (Creative Writing ArtEZ). Mel is gefascineerd door het internet en zijn bewoners en onderzoekt interpretaties van deze wereld. Hen zoekt de grenzen op tussen de virtuele en de fysieke werelden. Onderwerpen als rollenspel en de afstand tussen fantasie en realiteit staan hierbij centraal. Bij Theater a/d Rijn onderzoekt Mel het theater als medium en maakt nieuw werk via woord, beeld en digitale tools.

Afgestudeerd in 2021 (Mime Opleiding AHK). Charlotte werkt vanuit het lichaam en probeert de manier waarop ons brein herinneringen opslaat tastbaar te maken. Samen met ontwerper Zak Lennard verkennen ze de fysieke ervaring van het herinneren en het visualiseren van deze binnenwereld met behulp van digital design.

Arnhems Stadsatelier

Ben je benieuwd hoe een kunstexpositie tot stand komt? Hou je van artistieke gesprekken, samenwerken en het gevoel van gemeenschap?

Van 17 tot 24 oktober kun je samen met Ro Smit meewerken aan hun nieuwe expositie. Dit werk, dat het resultaat is van hun residentie bij Plaatsmaken en onderdeel is van het Arnhems Stadsatelier wordt daar gepresenteerd.

Het leven anno 2024 gaat snel, niemand lijkt ergens tijd voor te hebben. Zonder er in het moment bewust van te zijn raken we volgens kunstenaar Ro Smit iets kwijt. Wanneer de concentratie en rust ver achter ons liggen, merken we pas dat we ons er niet meer mee omringen.

Arnhems Stadsatelier, Ro maakt het in Arnhem!

Ro richt de aandacht in hun residentie bij Plaatsmaken dit najaar dan ook op het idee van langzaam kunst maken. Hoe kan een lichaam tot rust komen tijdens het maken van kunst? En hoe neemt een kunstenaar genoeg tijd zonder druk van buitenaf? Deze vragen hebben zowel invloed op het werkproces van Ro als op de voorstellingen die hen maakt via specifieke zeefdruktechnieken.

Door op een blank zeefdrukraam direct kleuren in bepaalde vormen aan te brengen, is het eindresultaat van een print nooit precies te voorspellen. Ro wil bewust geen strikte controle hebben over het eindwerk en wordt zo constant verrast door de weg die het materiaal zelf inslaat.

Met alle prints die hen de komende weken in Plaatsmaken produceert, wordt er op 17 oktober een samenkomst in café De Kurk in Arnhem georganiseerd en van 21-25 oktober kunnen mensen deelnemen aan het maken van een collectieve tentoonstelling bij Plaatsmaken. Bezoekers worden daar uitgenodigd om over de prints heen te werken. Zo hoopt Ro samen met het publiek richting te geven aan de vraag wat het betekent om met aandacht en in rust tot kunst te komen.

Wil je deelnemen aan de collectieve tentoonstelling van Ro? Stuur dan een mailtje naar fleur@residentiesarnhem.nl

Altered Breath, the wiggle of a worm, marijn van kreij en ananda seme.mp4

De eerste tentoonstelling uit de serie Altered Breath is het resultaat van een werkperiode van 3 maanden die Marijn van Kreij en Ananda Serné bij Plaatsmaken hebben doorgebracht. In de werken staan het netwerk en verbinding centraal. Met als protagonist: een kronkelende worm die essentieel is voor gezonde compost en de bodem in het algemeen. 

Marijn begon zijn werkperiode met een rijk archief aan beeldmateriaal dat hij in de loop der tijd heeft verzameld: oude tekeningen, posters van tentoonstellingen, pagina's uit kunstcatalogi, reclamefolders, foto’s van zijn wormenbak. Al deze papieren bracht hij in verbinding met elkaar door ze gelijkwaardig te behandelen, ze letterlijk over elkaar te zeefdrukken en er op te schilderen. Niet alleen met verf, maar ook met plantaardige pigmenten en zelfs met wormensap. 

Ananda heeft deze manier van werken ook in haar tekst toegepast. Geïnspireerd op het idee van compost verzamelde ze gedachten, feiten en anekdotes uit verschillende tijden en plaatsen. Ze reeg al deze fragmenten aan elkaar tot een droomachtige tekst waarin de figuur en de vorm van de worm alles met elkaar verbindt. 

Je zou de krioelende worm ook kunnen zien als een metafoor voor de werkwijze van Marijn en Ananda. In het donker aftasten, schilderen, zeefdrukken en schrijven en zo een vruchtbare basis makend voor zichzelf en anderen. De worm wordt een lijn, een letter, een onzichtbare connectie tussen personen die elkaar nog maar net kennen. Een verbindingsteken tussen de binnen- en buitenwereld, tussen origineel en kopie, tussen verleden en heden, tussen individu en gemeenschap. 

Deze gemeenschappelijkheid ligt aan de basis van dit tentoonstellingsprogramma. In Altered Breath staan de commons (of gemeengoed) centraal. Commons zijn gedeelde natuurlijke hulpbronnen zoals water, lucht en land, maar ook informatiebronnen zoals teksten, beelden en computercodes. Ze zijn toegankelijk voor alle leden van een samenleving. Bovenal kunnen commons worden gedefinieerd als een sociale praktijk waarbij een bron niet door een staat of een markt wordt beheerd, maar door een gemeenschap; in dit geval bestaande uit kunstenaars en schrijvers.

Omdat de deelnemers werken in edities maken, is er de mogelijkheid om de prints te delen in een collectief archief. Zo ontstaan er als het ware nieuwe commons. De werken die deel uit maken van het archief kunnen als uitgangspunt genomen worden voor nieuw werk. Verder gaan waar een ander is geëindigd. 

Je zou dit groeiend archief kunnen zien als een composthoop. Ideeën, teksten en beelden worden op de hoop gegooid en genereren nieuwe beginpunten. Uiteindelijk kunnen er werken ontstaan die door iedereen en tegelijkertijd door niemand gemaakt zijn. 

The Wiggle Of A Worm

Routekaarten van kunstroute Schuytgraaf zijn gratis verkrijgbaar bij Plaatsmaken

Op donderdag 24 oktober vond zowel de plaatsing als de feestelijke onthulling van het kunstwerk van Larissa Esvelt plaats. Een plompe, beetje ‘grumpy’ waternymf lijkt zojuist van onder het wateroppervlak naar boven te zijn gekomen. Haar hoofd is bedekt met waterplanten, het glanzende oppervlak lijkt nog nat van het water.

De jonge kunstenaar Larissa Esvelt (1998, Wageningen) kreeg de opdracht om op het landschap en specifiek het alomtegenwoordige water in de wijk te reageren. De twee meter hoge waternimf van keramiek bevindt zich in de kanovijver: een van de beeldbepalende gebieden van de wijk, opvallend lang en breed. Vanaf hier kijk je vanaf het centrum van de wijk tot aan het Veluwemassief.

Larissa werd geïnspireerd door historische, classicistische fonteinen en waterkunstwerken. Maar vooral door wat er zich onder water bevindt: de waterplanten, mosselen, vissen en de rijkdom aan kleurschakeringen van het steeds veranderende wateroppervlak. Voor Larissa is de figuur een manifestatie van het mysterieuze, het verborgene en het wonderlijke dat schuilgaat onder de oppervlakte van niet alleen het water, maar ook de wijk als geheel. Het hoogglans glazuur in tinten groen, blauw en bruin zijn zorgvuldig gekozen en verwijzen direct naar de kleurschakeringen van het water. De bladeren op haar hoofd hangen zwaar over het lichaam en zijn op speelse wijze gestileerd. De planten groeien ook in werkelijkheid op de bodem van de vijver. Onder de figuur bevindt zich een schelp, een zwanenmossel, een in Schuytgraaf voorkomende soort.

Larissa werkt vaak met materialen en technieken die als typisch vrouwelijk gezien worden, zoals textiel en keramiek. Ze geeft een twist aan bekende motieven in de kunst, zoals het vrouwenlichaam. Dit staat vaak centraal in haar werk, weergegeven in overdreven, absurde houdingen. Haar werk is enerzijds aantrekkelijk, door het rijke, humoristische, fantasievolle karakter, anderzijds heeft het iets ongemakkelijks. Ze probeert zo ruimte en empathie te scheppen voor het ‘vreemde’.

Larissa Esvelt woont en werkt in Arnhem en Den Haag. Ze behaalde in 2020 haar bachelor in Fine Arts aan BEAR ArtEZ, Arnhem. Vanaf 2024 volgt ze een Masters Artistic Research aan het KABK in Den Haag.

Over de kunstroute
Sinds begin 2021 zijn de voorbereidingen voor de kunstroute in ontwikkeling, die op verzoek van de Gemeente Arnhem door Productiehuis Plaatsmaken wordt gerealiseerd. Plaatsmaken stelde de Arnhemse curator Fleur Junier aan de route inhoudelijk vorm te geven.
De kunstroute wordt op 8 november van 2024 feestelijk geopend.

Kunstroute Schuytgraaf wordt gesteund door het Mondriaan Fonds, Het BPD Cultuurfonds en Gemeente Arnhem.

Locatie: aan de Kanovijver, nabij de brug en ter hoogte van de Kustvaart.


Meer informatie: volg ons op Instagram @Kunstroute_schuytgraaf

'De Nimf'

Naast het spoor, tussen de Rijn en station Arnhem Zuid, rijst een acht meter hoog sculptuur op. Een abstracte, grillige buis die alle kanten op gaat, als een driedimensionale krabbel. Het diepe, Perzische blauw contrasteert fel met het groen en bruin dat de omgeving domineert. Deze ‘krabbel’, een vlotte, deels onbewuste handeling, een aanzet tot een daad, idee of uitgangspunt, vormt een contrast met de planmatige, geordende opzet en inrichting van de wijk. De locatie naast het spoor is bewust gekozen. Het kunstwerk vormt een in het oog springend herkenningspunt vanuit de trein. Vanuit het raam in de trein leest het werk misschien tweedimensionaal, als een omlijste abstracte tekening of handtekening.

In het expressieve werk van Arash Fakhim (1987, Teheran) staan materialiteit, de losheid en snelheid van het gebaar en het spel tussen het platte vlak en ruimtelijkheid centraal. Een terugkerend thema in de praktijk van Fakhim is de wil om te botsen met de opgelegde regels van het medium. In plaats van te kiezen voor een meer traditioneel materiaal als metaal of steen voor een kunstwerk in de openbare ruimte, kiest hij voor polyurethaan, de grondstof van purschuim, dat hij met een waterdichte coating bedekt. Een metalen frame geeft vorm en stevigheid. De vorm en het oppervlak van de 60 meter lange buis bewerkt hij met de hand, om zo expressiviteit en losheid te benadrukken.

Fakhim werd gevraagd met zijn werk te reageren op het landschap van de wijk. De kunstenaar is verwonderd over de keurige, rechtlijnige inrichting van ons landschap. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld zijn geboorteland Iran. Hij is in zijn onderzoek intensief bezig geweest met hoe zijn werk zich gedraagt in de onbegrensde openbare ruimte. Fakhim heeft gezocht naar abstractie en tijdloosheid, zonder in te boeten aan spontaniteit en vrijmoedigheid.

'A Doodle'

29 november, 20.00 uur
The Hub, Varkenstraat 4 Arnhem

Performance ‘My home at the Intersection’ 29 november.

Wat betekent ‘thuis’ als je opgroeit te midden van geweld, terrorisme en politieke spanningen? Wat betekent ‘thuis’ als je er onvrijwillig bent weggegaan?

De Indiase regio Punjab was ruim dertig jaar het toneel van geografische en culturele scheuring, ingrijpende etnografische conflicten, kolonialistische inmenging en globaal kapitalisme. In My home at the intersection verwerkt theatermaker Abhishek Thapar met behulp van theater, film, maquette en zelfs smaken, zijn familietrauma. In de intieme setting van zijn performance toont Abhishek Thapar momenten van een persoonlijke reis naar een verwrongen verleden in dialoog met documenten van een poging tot een ritueel van "teruggaan" om er zeker van te zijn dat je het verleden bent vergeten.

29 november, 20.00 uur
The Hub, Varkenstraat 4 Arnhem
Duur 60 min, entree is gratis

Wil je erbij zijn? Stuur een mail naar info@thehubarnhem.com

tekst en spel Abhishek Thapar samen met Venu Thapar, Dr. Shveta Grover en AshokThapar dramaturgisch support Maria Roessler tekstadvies DivyaNadkarni adviseurs Floris van Delft en Jeroen Fabius cinematograaf SahibGill filmmontage Jeanette Groenendaal en Rinku Kalsy muziekcompositie KabeerKathpalia kostuum Loise Braganza onderzoek Abhishek Thapar en Swati Simha met bijdragen van dr. Sudha Thapar, Dr. Neelu Koura, Dr. Pawan Thapar en Karan met dank aan Chandana Sarma, Arash Qajar, Amandeep Sandhu, Jimmy Grima, Barbara van Lindt, Juul Beeren, Vera van Baal, Martin Brans, Mirko Lazovic.

Nu te zien in de vitrine: Merel Hoogendijk

Merel Hoogendijk (2003) is een derdejaars kunststudent aan Artez. Ze onderzoekt de manier waarop verhalen verteld kunnen worden. Dit uit zich soms in een animatie of een boekje, maar vooral in tekeningen. Merel is geïnteresseerd in de manier waarop beelden verschillende associaties op kunnen roepen, en hoe dit gebruikt kan worden om nieuwe verbanden en verhalen te laten ontstaan. 

Met de tekeningen die Merel voor de vitrine heeft gemaakt wil ze de toeschouwer een raam in de tijd bieden, waardoor je de plek rond de vitrine kan zien. Door af te beelden wat het marktplein en het Paleis van Justitie gevormd heeft, laat ze de verhalen zien die met deze plekken verweven zijn.

Daarnaast nodigt ze de toeschouwers uit om zich bewust te worden van hun eigen verhalen. Zie je misschien gebouwen die je bekend voorkomen? Doet een van de gezichten je aan iemand denken? Aan wat voor een gebouw zat dat raam vast? Had jouw oma vroeger ook van die groene luiken? Was je daar op warme zomerdagen? Zaten er grote enge spinnen achter verstopt? Volgens mij stonden de luiken altijd open...


In samenwerking met de afdeling BEAR (Fine Art) van ArtEZ krijgen (ex)studenten de gelegenheid een voorstel in te dienen voor de vitrine. Dit is voor beide partijen goed: jonge kunstenaars doen ervaring op met exposeren en Plaatsmaken is zo verzekerd van het programmeren van jong talent direct vanaf de academie.

Routekaarten van kunstroute Schuytgraaf zijn gratis verkrijgbaar bij Plaatsmaken.

Het tweede kunstwerk voor de Kunstroute Schuytgraaf is onthuld: ‘Echo from the past’ van Keiko Sato staat in de wijk!

Keiko (1957, Iwaki) vindt inspiratie in het idee van achtergelaten sporen en reageert met haar werk op de rijke geschiedenis van Schuytgraaf. Archeologische vondsten tonen aan dat Schuytgraaf zevenduizend jaar geleden al was bewoond. De sporen van bewoning stammen uit de Midden-en Late IJzertijd, de Romeinse tijd en de vroege Middeleeuwen. Daarnaast is er tijdens de Tweede Wereldoorlog in en rond Schuytgraaf zwaar gevochten. Het laatste halfjaar voor de bevrijding liep de frontlinie zelfs dwars door het gebied. 

Keiko zegt: “Soms realiseren bewoners zich niet wat er zich eerder in de directe omgeving heeft afgespeeld. Met dit werk wil ik het verleden van Schuytgraaf zichtbaar en voelbaar maken”.

Het kunstwerk dat Keiko voor de kunstroute heeft ontworpen is een ‘schuilplaats’ in de vorm van een gebroken ei dat doet denken aan een bunker. Naast de verborgenheid van het kunstwerk, ervaart de bezoeker een gevoel van vrijheid wanneer je door het open dak naar de lucht kijkt. Richt je je blik naar beneden, dan kijk je naar de sporen uit het verleden; in een vloerinstallatie verwerkt Keiko metalen archeologische objecten uit Schuytgraaf afkomstig uit het archeologische depot van Arnhem. 

Het werk bevindt zich aan de voet van een heuvel in een ecologische zone nabij het werk van Rob Voerman. Dit niemandsland midden in de wijk, waar de natuur haar gang kan gaan, vormt een essentieel onderdeel van de beleving. Om het te bereiken wandelt de toeschouwer door ‘ruig’, schijnbaar niet ingericht gebied. Het kunstwerk is in de zomer beschut door hoge grassen en kruiden en in de winter door struiken die het object deels verbergen. 

De Kunstroute Schuytgraaf wordt gesteund door het Mondriaan Fonds, het BPD Cultuurfonds en Gemeente Arnhem. 

'Echo from the past'

Plaatsmaken is partner en locatie tijdens State of Fashion ‘Ties That Bind’.

Farah Fayyad is een Libanese grafisch ontwerper en printmaker die haar tijd verdeelt tussen Beiroet en Amsterdam. Tijdens de massale protesten van 2019 in Libanon installeerde Fayyad samen met Siwar Kraytem en een groep vrienden een zeefdrukpers midden in het tumult van de demonstraties in Beiroet. Lokale ontwerpers werden aangemoedigd om kunst en slogans geïnspireerd op de protesten aan te leveren, en deze werden ter plekke op de kleding van demonstranten gedrukt. Voorbijgangers bleven staan, trokken hun jas of shirt uit, en gingen vervolgens met hun bedrukte kleding of accessoires de straat weer op. In een land waar het koloniale Engels en Frans wijdverbreid is, werd met dit project juist de Arabische typografie vol trots aan het publiek en de politiek verbonden.

Op 22 en 29 mei, en 12 juni kun je tussen 13.00 en 16.00 uur bij ons binnenlopen met je eigen textiel. Tijdens de Nacht van de Mode op zaterdag 8 juni kun je komen tussen 19.00 en 21.00 uur. We bedrukken op verzoek jouw item met één van de acht ontwerpen die door deelnemende kunstenaars aan STOF zijn gemaakt, onder wie Mounira al Solh. Heb je geen textiel bij je om te bedrukken? Dan kun je ook bij ons een t-shirt of een tote bag kopen.

Op 25 mei, 15, 22 en 29 juni staan we tussen 13.00 en 16.00 uur in Rozet met de zeefdrukcaroussel en bieden we hetzelfde aan. Deelname is gratis. 

Foto: Tony Elieh, zeefdruk 'The Uprising'

Plaatsmaken X State of Fashion

‘Take Off’ van Rob Voerman, onderdeel van kunstroute Schuytgraaf.

Op 19 januari is het eerste kunstwerk van de Kunstroute Schuytgraaf opgeleverd.

De uitkijktoren Take Off van Rob Voerman, lijkt sterk op een ruimteschip en geeft de indruk dat deze net geland is, maar over enige tijd ook weer zou kunnen opstijgen. Ruimtevaart vormt een rode draad in zijn oeuvre, zijn werk wordt gekenmerkt door een beeldtaal die sterk verbonden is met architectuur die nog gebouwd wordt of juist aan verval onderhevig is. Maar ook industriële architectuur en het Brutalisme, waarbij de functie van het gebouw in hoge mate de vorm bepaalt, inspireren hem. 

Met dank aan Mondriaan Fonds en BPD Cultuurfonds

'Take Off'

Routekaarten zijn gratis verkrijgbaar bij Plaatsmaken.

Verspreid over de Arnhemse wijk zijn vier permanente kunstwerken in de openbare ruimte gerealiseerd. Stichting Plaatsmaken werd door de gemeente Arnhem gevraagd deze route te ontwikkelen, en zij trok de Arnhemse curator Fleur Junier aan om de route inhoudelijk vorm te geven. 

De vier kunstwerken refereren aan de identiteit van de wijk: het landschappelijke karakter van het gebied, de geschiedenis van de plek, en de jonge identiteit van de buurt en haar bewoners. Alle kunstwerken zijn speciaal voor de plek vervaardigd. Er is gezocht naar een diversiteit aan kunstenaars, qua leeftijd, achtergrond en gender. De kunstenaars beschikken allemaal over een unieke, onderscheidende aanpak, hebben een sterke band met de regio, en hebben zich geëngageerd met de wijk en met de mensen die er wonen. De route wordt gecompleteerd met een Poëzieroute op een aantal nutshuisjes van Schuytgraaf. 

Het doel van Kunstroute Schuytgraaf is de openbare ruimte een kwaliteitsimpuls te geven, de leefbaarheid te vergroten en bij te dragen aan een gevoel van herkenning en verbinding. De route bestaat uit werken die als een ontmoetingsplek functioneren, als uitkijkpunt, ‘landmark’, en als uitnodiging tot gesprek of overpeinzing. Wethouder Cathelijne Bouwkamp is blij met de kunstroute: "Kunst in de openbare ruimte is voor Arnhem van groot belang. Kunst heeft de kracht om te verrassen, te verbazen en ik verwacht dat dit ook bij deze kunstroute gaat gebeuren. Het is mooi dat bewoners betrokken worden bij het project. Dat opdrachten vooral verstrekt worden aan kunstenaars uit de regio, helpt ook nog eens onze beeldende kunstsector."  

Kunstroute Schuytgraaf is er voor iedereen: de bewoners uit Schuytgraaf, jong en oud en mensen uit de regio of de toerist die Arnhem bezoekt. Je kunt de route te voet beleven of met de fiets, en natuurlijk zijn de kunstwerken ook los van elkaar te ervaren. Via een QR-code bij elk kunstwerk vind je digitale informatie over het werk en de kunstenaar. Ook heeft de kunstroute een eigen Instagram pagina. Tag je ons bij je favoriete kunstwerk? #kunstrouteschuytgraaf  #stichtingplaatsmaken.

Voor de totstandkoming van de kunstroute kon Plaatsmaken gebruikmaken van haar ervaring; de stichting liet in 2019, met Biënnale Gelderland in de binnenstad van Arnhem, al zien dat zij in staat is om een aansprekende kunstroute te realiseren met Gelderse kunstenaars, voor een breed publiek. “Voor Plaatsmaken is het van belang om een platform voor kunstenaars te zijn en om kunst onder mensen te brengen. In dit project komen beide elementen sterk terug,” aldus Inge Pollet, artistiek directeur van Plaatsmaken.

 Er werkten veel partijen mee aan de realisatie van de kunstroute: de klankbordgroep bestaande uit experts en bewoners, het projectteam van de Gemeente Arnhem. De betrokken kunstenaars en de vele uitvoerende producenten, maar ook de betrokken basisscholen en hun leerlingen en leerkrachten, educatie professionals, wijk coördinatoren en landschapsarchitecten.

 Kunstroute Schuytgraaf werd mogelijk gemaakt met de genereuze steun van Gemeente Arnhem, het Mondriaan Fonds en BPD Cultuurfonds.

Staal, Polyurethaan, polyurea met NCS blauwe coating lakverf

Arash Fakhim geboren in Iran, woon en werkt in Arnhem. In 2016 studeerde hij af aan BEAR (fine art), aan ArtEZ, Arnhem. Zijn werk is opgenomen in Collectie De Groen, de collectie van Akzo Nobel Art Foundation en museum De Fundatie.

Vind hier meer informatie over de oplevering van het werk 'A Doodle' van Arash Fakhim.

In het kunstwerk ‘Time Keepers’ van Femke Herregraven (1982, Nijmegen), ligt de toekomst van Schuytgraaf, verbeeld en verteld door de kinderen van Schuytgraaf, begraven als tijdscapsule in de heuvel naast ‘De Speelgaard’. De heuvel is doorsneden door twee muren van acht meter lang, waarop verschillende ‘Time Keepers’ getekend door kinderen, in omgekeerd reliëf zijn afgebeeld. Zij bewaken de tijdscapsule, die onder de vloer van de ‘gang’ ligt en over tien jaar wordt opgegraven.

Herregraven kreeg de opdracht om te reflecteren op de jonge identiteit van de wijk. Zowel de bewoners als de bebouwing zijn erg jong, de eerste woningen zijn in 2004 gebouwd. Er wonen, in vergelijking met andere wijken in Nederland, veel gezinnen met jonge kinderen. Herregraven vroeg de kinderen van Schuytgraaf, die zij de ’professionele dromers van de toekomst’ noemt, naar hun visie op de toekomst van de wijk. Leerlingen van vier basisscholen van Schuytgraaf zijn in vijf lessen met hun klas op onderzoek uitgegaan. Zo gingen ze op wijksafari met een bioloog, om te fantaseren over de flora en fauna van de toekomst in hun wijk, en met een dichter op pad om na denken over de taal. Het materiaal van dit onderzoek (tekeningen, kleiwerkjes, filmpjes, audio opnames en foto’s) vormen onderdeel van de tijdscapsule. Net als het ‘Time Keepers’ hoorspel, dat gebaseerd is op hun verhalen.

De vorm van het kunstwerk, twee muren die een heuvel doorsnijden, is geïnspireerd op ‘Land Art’. Een stroming die inspeelt op landschapskenmerken en interventies die in het landschap worden gedaan zodat er een nieuwe beleving van de plek ontstaat. De rechte, strakke muren vormen een contrast met de natuurlijke omgeving. De warme terracottakleur van de betonnen muren steekt opvallend af tegen het groen. Zo wordt de heuvel, in het verder vlakke landschap, extra benadrukt.

Beeldend kunstenaar Herregraven is geïnteresseerd in machtssystemen en het verband tussen financiële markten, internationaal recht, geopolitiek, ethiek en klimaatverandering. In haar werk zet zij deze abstracte, complexe noties om in poëtische, speelse, zintuiglijke werken. Femke Herregraven is een alumnus van de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam (2017-2018). In 2019 werd ze genomineerd voor de Prix de Rome. Ook was zij Creator Doctus (praktijkgericht PhD) bij het Sandberg Instituut (2020-2023).

Het kunstwerk van Femke Herregraven is nog in productie en wordt in 2025 verwacht.

De van oorsprong Japanse kunstenaar Keiko Sato (1957, Iwaki-City, Japan) is gevraagd om te reflecteren op de rijke geschiedenis van de wijk. Archeologische vondsten tonen aan dat Schuytgraaf zevenduizend jaar geleden al was bewoond. De Midden- en Late IJzertijd, de Romeinse tijd en de vroege Middeleeuwen hebben hun sporen achtergelaten in het gebied, evenals de Tweede Wereldoorlog. De fascinatie van Sato, dochter van een kamikazepiloot, voor deze oorlog komt in ‘Echo’s from the past’ samen met het gegeven van achtergelaten sporen, dat een rode draad vormt in haar werk.

Het koepelvormige object is een ‘schuilplaats’ en refereert aan bunkers uit de Tweede Wereld Oorlog. De twee helften van het bouwwerk vormen een gebroken ei, dat staat voor verwoesting, maar tegelijkertijd symboliseren ze een nieuw begin. Binnenin is een vloerinstallatie te zien, gemaakt met metalen archeologische vondsten uit het gebied. Deze zijn stevig verankerd in beton; ons verleden kunnen we immers niet meer veranderen. De opening tussen de twee ‘eierschalen’ biedt zicht op de lucht, en laat licht binnen. Zo is de schuilplaats ook een plek voor hoop en vrijheid.

De locatie van het werk, aan de voet van een heuvel in de ecologische zone, een soort niemandsland in het midden van de wijk, vormt een essentieel onderdeel van de beleving van het werk. Toen Sato hier voor het eerst op deze open, onbeschutte plek stond, moest ze denken aan de historisch beladen situatie uit 1944, waar geallieerde parachutisten tijdens operatie Market Garden gedropt werden, en in de hinderlaag van de Duitsers terecht kwamen. De openheid van deze plek benadrukte voor haar de kwetsbaarheid van de soldaten.

De in Nijmegen woonachtige Keiko Sato werkte oorspronkelijk als verloskundige in Fukushima. Van 1989-93 studeerde ze aan Goldsmith’s College en Londen en van 1993-95 aan de Jan van Eyck academie in Maastricht. Haar werk is te zien in binnen- en buitenland. In haar werk, vaak bestaand uit vloerinstallaties gemaakt met alledaagse of vergankelijke materialen, staan tegenstellingen als destructie en creatie, maar ook het snijpunt tussen persoonlijke -en wereldgeschiedenis centraal.

Vind hier meer informatie over de oplevering van het werk 'Echo from the past' van Keiko Sato.

Een plompe, beetje ‘grumpy’ waternymf lijkt zojuist van onder het wateroppervlak naar boven te zijn gekomen. Haar hoofd is bedekt met waterplanten, het glanzende oppervlak lijkt nog nat van het water. De jonge kunstenaar Larissa Esvelt (1998, Wageningen) kreeg de opdracht om op het landschap en specifiek het alomtegenwoordige water in de wijk te reageren. De twee meter hoge waternimf van keramiek bevindt zich in de kanovijver: een van de beeldbepalende gebieden van de wijk, opvallend lang en breed. Vanaf hier kijk je vanaf het centrum van de wijk tot aan het Veluwemassief.

Esvelt werd geïnspireerd door historische, classicistische fonteinen en waterkunstwerken. Maar vooral door wat er zich onder water bevindt: de waterplanten, mosselen, vissen en de rijkdom aan kleurschakeringen van het steeds veranderende wateroppervlak.  Voor Larissa is de figuur een manifestatie van het mysterieuze, het verborgene en het wonderlijke dat schuilgaat onder de oppervlakte van niet alleen het water, maar ook de wijk als geheel. Het hoogglans glazuur in tinten groen, blauw en bruin zijn zorgvuldig gekozen en verwijzen direct naar de kleurschakeringen van het water. De bladeren op haar hoofd hangen zwaar over het lichaam en zijn op speelse wijze gestileerd. De planten groeien ook in werkelijkheid op de bodem van de vijver. Onder de figuur bevindt zich een schelp, een zwanenmossel, een in Schuytgraaf voorkomende soort.

Keramiek kan door een speciaal recept, gebakken op hoge temperaturen en door toevoeging van bijvoorbeeld vlas, extra stevig gemaakt worden, waardoor het zeer geschikt is voor de openbare ruimte. Het werk is in afzonderlijke onderdelen gebakken en samengevoegd door middel van mortel. De opbouw en vorm hiervan maakt de sculptuur enorm stevig en stabiel.

 Esvelt werkt vaak in materialen en technieken die als typisch vrouwelijk gezien worden, zoals textiel en keramiek. Ze geeft een twist aan bekende motieven in de kunst, zoals het vrouwenlichaam. Dit staat vaak centraal in haar werk, weergegeven in overdreven, absurde houdingen. Haar werk is enerzijds aantrekkelijk, door het rijke, humoristische, fantasievolle karakter, anderzijds heeft het iets ongemakkelijks. Ze probeert zo ruimte en empathie te scheppen voor het ‘vreemde’.

Vind hier meer informatie over de oplevering van het werk 'De Nimf' van Larissa Esvelt.

Staal, aluminium, gegoten glas, ledverlichting en zonnepaneel

Het uitkijkpunt ‘Take off’ van Rob Voerman (1966, Deventer) doet denken aan een ruimteschip. Het geeft de indruk dat het net geland is, maar over enige tijd ook weer kan opstijgen. Veel bewoners in Schuytgraaf zijn ook van elders in de wijk ‘geland’ en moeten hun plek vinden, of zullen de wijk in de toekomst weer verlaten. De toren staat op een heuvel in een open gebied midden in Schuytgraaf. Richting het noorden zie je het Veluwe-massief liggen. De zuidkant geeft zicht op Park Lingezegen. Het oosten en westen bieden een panorama op de wijk. Het uitkijkpunt heeft twee in- of uitgangen, zodat het een open en uitnodigend karakter heeft. En is zelf ook een blikvanger, en vanaf veel plekken in Schuytgraaf te zien. Het rode lampje dat avonds knippert vanuit de ‘antenne’ is als een baken.

Voerman kreeg de opdracht om het landschappelijke karakter van de wijk te verdiepen. Schuytgraaf, opgedeeld in 27 buurten, is uitzonderlijk groen voor een Vinex-wijk. Er is voor gekozen om het oorspronkelijke landschap van de Betuwe zichtbaar te maken bij de inrichting van het gebied. Dit heeft geresulteerd in uitgerekte, groene zones met weilanden, boomgaarden en ecozones tussen de buurten in. Met het uitkijkpunt wil de kunstenaar het open, natuurlijke karakter van de plek benadrukken. Voerman heeft het uitkijkpunt, gemaakt van aluminium en onderdelen van gegoten glas, zelf (met hulp) gebouwd. Met het handmatige karakter van de toren, met dikke lasnaden en onregelmatige vormen, biedt hij een verrassend tegenwicht voor de keurige architectuur die de wijk kenmerkt.

Het is voor het eerst dat een permanent werk van de Arnhemse kunstenaar, die wereldwijd actief is, in zijn eigen stad geplaatst is. Zijn werk bestaat voornamelijk uit architectonische objecten die doen denken aan basale, primitieve bouwsels als een hut of schuilplaats, maar ook futuristische, utopische aspecten bevatten. Ruimtevaart vormt een rode draad in zijn werk, maar ook industriële architectuur en het Brutalisme, waarbij de functie van het gebouw in hoge mate de vorm bepaalt, inspireren hem. Door in zijn werk orde, structuur en evenwicht te combineren met chaos, vergankelijkheid en deconstructie geeft hij een commentaar op de overgeorganiseerde samenleving van de moderne tijd. 

Rob Voerman woont en werkt in Arnhem. Hij studeerde sculptuur aan CABK Constantijn Huygens in Kampen van 1990 tot 1996. Voerman stelt wereldwijd tentoon, en zijn werk is opgenomen in collecties als het Museum of Modern art in New York City en het Stedelijk Museum Amsterdam.

Vind hier meer informatie over de oplevering van het werk 'Take off' van Rob Voerman.

Kunstroute Schuytgraaf is een project van Stichting Productiehuis Plaatsmaken, dat op verzoek van Gemeente Arnhem werd ontwikkeld.

Kunstroute Schuytgraaf kwam tot stand door genereuze bijdragen van Gemeente Arnhem, Mondriaan Fonds en BPD-cultuurfonds.

Team Plaatsmaken:
Inge Pollet (artistiek directeur), Fleur Junier (curator), Fleur Lamers (projectleider), Berna Lohman (project- medewerker), Derk Müller (projectmedewerker), Leonne Verweij (projectmedewerker), Menno Wieringa (poëzieroute) Maurice van Brummelen (video)

Team gemeente Arnhem: Diede Beumer, Gerben Uffing, Berry Saalmink, Caroline Kobus, Tamara Bod, Sandra van Winden en Jillis Verbeek

Kunstenaars: Arash Fakhim, Larissa Esvelt, Femke Herregraven, Rob Voerman en Keiko Sato

Dichters: Maarten Buser, Marije Langelaar, Francis Nagy, Roos Marijn Peperkamp, Tim Lenders, Marieke Polderdijk, Willem van Zadelhoff

Klankbordgroep: Marij Nielen, Rob Groot Zevert, Julius Thissen, Sylvia Groosman, Abe Veenstra, Onno Heijsman

Producenten: Fons Snelders, Job Saltzherr, Struktuur 68, Zuliani Kunst en Terrazzo, Dutch Coating Company, Isopur Installatie, Nina Waanders en Natasja Wagendorp, De Groot Reklame.

Met dank aan: Gemeente Arnhem, Mondriaan Fonds, BPD Cultuurfonds, deelnemende scholen: De Salamander, Confetti, Het Jongleren en de Schatgraaf, Riel Berenbroek, Doeko Pinxt, Niels Engel, Werkplaats Typografie, Andre Damen en Maria Davids (De Vierkrant)

Kunstroute Schuytgraaf

PM_commonthreads.mp4

De afsluitende groepstentoonstelling van de serie Half Rhyme bestaat uit alle stof- en textielwerken uit de reeks. Samen vormen ze een zachte ruimte waarin gelegenheid is om de gedichten en teksten te lezen die het afgelopen jaar zijn geschreven. 

Het werken met stof liep als een rode draad door de tentoonstellingsserie. Zo begon Werker Collective met een onderzoek naar houtblokstempels. Ze experimenteerden uitvoerig met zelfgemaakte inkten en maakten patronen op ecologische stoffen. 

In de tentoonstelling van Dean Bowen en Bert Scholten werd de ruimte gevuld met grote stofwerken waar Dean onder andere een inkijk gaf in zijn schrijfproces, de wereld achter een gedicht, het kladblok. 

Op de stofpanelen van Mounira al Solh waren patronen te zien die afkomstig zijn van een van de tenten van de Shah van Iran. Mounira nam ze mee naar Beiroet om ze te laten borduren door vrouwen in de bergen. Het oogt als een mooie tent, maar de werkelijkheid is complexer. Je zou het kunnen zien als het terug claimen van een ‘huis’ door een groep die enorm geleden heeft onder deze Shah. Of als een monument voor sterke vrouwen in het algemeen, voor migranten, of als een monument voor alle emotionele en fysieke verliezen. Asha Karami maakt op basis van dit werk een gedicht en drukte t-shirts met tekst als "Comrade, what is to be done?". 

De werken van Hannah Chris Lomans en Amy Suo Wu werden letterlijk samengebracht door hun werk aan elkaar vast te naaien. Beiden hebben tijdens hun residentie corrosieve processen gebruikt. Werkmethodes die de oppervlakken die hun teksten en beelden dragen, wegvreten, openen, laten rotten, vervagen of zelfs vernietigen. Hannah schreef hun teksten op metaal. Amy gebruikte een soortgelijk proces voor de stoffen waarop ze haar tekeningen maakte. Ze werkte met chloor gevulde stiften om de kleuren uit de stoffen te bleken. Er ontstond een intiem, plooibaar landschap. 

De uitnodiging om samen te werken en nieuwe vormen van publiceren te verkennen vormen de kern van Half Rhyme. Hoe kunnen printen en publiceren gebruikt worden om mensen samen te brengen om persoonlijke en politieke kwesties aan te pakken? Voortbordurend op de serie Altered Breath bestond deze serie ook uit een residentie van drie maanden en een tentoonstelling. De tentoonstellingen behandelden onder andere vormen van collectiviteit, queerness, verdrongen verhalen en zorg. 

Afgelopen twee jaar heb ik de kans gekregen om tentoonstellingen te initiëren waarbij samenwerking en collectiviteit centraal stonden. Dit was een heel inspirerend en leerzaam proces. De werken op stof symboliseren voor mij de zachte kracht die ontstaat als mensen elkaar beter leren kennen en zich kwetsbaar opstellen. Vertragen om elkaars werk en proces te leren kennen. Het materiaal textiel is voor mij verbonden met spandoeken en protest, maar ook met warmte en intimiteit. Ik hoop dat de tentoonstelling Common Threads mensen aanspoort om die zachtheid te ervaren en stil te staan bij vriendschappen. 

Ik wil alle deelnemers aan de twee reeksen graag bedanken voor hun werk en vertrouwen: Marijn van Kreij en Ananda Serné, Astrid Nobel en Dorien de Wit, Hannah van Binsbergen en Bernice Nauta, Müge Yilmaz en Vicky Francken, Werker Collective, Bert Scholten en Dean Bowen, Mounira Al Solh en Asha Karami, Amy Suo Wu en Hannah Chris Lomans. <3

Met dank aan Gemeente Arnhem, het Mondriaan Fonds en Lira Fonds

Half Rhyme #5

De nieuwste uitgave van Zevenblad wordt gepresenteerd

Search

Back

Nieuw beleidsplan

Het begin van onze nieuwe beleidsperiode (2025- 2028) valt samen met de start van de vierjarige ondersteuning vanuit de regeling Kunstpodium Basis door het Mondriaan Fonds. We zullen in de komende vier jaar inzetten op artistiek inhoudelijke ontwikkeling, verduurzaming, collectiviteit en verbinding.